Kinh nghiệm đồng hồ
CHỨC NĂNG MOONPHASE LÀ GÌ – ĐỒNG HỒ CÓ CHỨC NĂNG MOONPHASE ĐỂ LÀM GÌ
Chắc hẳn các bạn đã từng trông thấy những mẫu đồng hồ có chức năng Moonphase với một chấm tròn hay vòng cung thể hiện hình trăng sao rất đẹp mắt, rất thơ mộng của những thương hiệu xa xỉ nổi tiếng và bạn muốn sở hữu chúng. Vậy chức năng moonphase của đồng hồ là gì? Có tác dụng gì? Có đáng để sở hữu không? Cách sử dụng như thế nào? Trong bài viết này Đồng Hồ Replica sẽ trả lời các câu hỏi đó.
1.CHỨC NĂNG MOONPHASE LÀ GÌ
Chức năng Moonphase dịch tiếng Việt nghĩa là Pha Mặt Trăng hoặc Pha của Mặt Trăng, là sự xuất hiện của phần bề mặt được chiếu sáng ở Mặt Trăng khi được quan sát từ một vị trí, thường là từ Trái Đất. Các pha của Mặt Trăng thay đổi một cách tuần hoàn khi Mặt Trăng quay quanh Trái Đất, tùy thuộc vào sự thay đổi vị trí tương đối của Trái Đất, Mặt Trăng với hướng ánh sáng nhận từ Mặt Trời mà ta sẽ có được các pha trăng tròn, pha trăng khuyết hay nửa vầng trăng.
Các pha Mặt Trăng được chia ra làm 8 loại pha và được đặt tên để phân biệt theo thứ tự sau: 1. Tuần trăng mới ( người ta hay gọi là trăng sóc): ko có trăng 2. Trăng lưỡi liềm đầu tháng (trăng non) 3. Trăng bán nguyệt đầu tháng ( trăng thượng tuần): lúc này là trăng lên, nhìn thấy 50% vào buổi chiều và đầu tối 4. Trăng khuyết đầu tháng 5. Trăng đầy: hay trăng tròn, lúc này thì trăng lên đỉnh, nằm chính giữa cửa sổ của moonphase. Trăng đầy là vào ngày 16 AL chứ không phải là ngày 15 như nhiều người nghĩ. Điều này cũng đúng với thực tế, các bạn sẽ thấy ngày 16 trăng lúc nào cũng tròn và to hơn so với trăng của ngày 15. Căn cứ vào đây sẽ giúp các bạn chỉnh đồng hồ cho đúng 6. Trăng khuyết cuối tháng 7. Trăng bán nguyệt cuối tháng (trăng hạ tuần): lúc này thì trăng xuống, nhìn thấy 50% vào cuối ban đêm và buổi sáng. 8. Trăng lưỡi liềm cuối tháng. ( trăng tàn)
Chu kì pha mặt trăng kéo dài đến 29,53 ngày
2.ĐỒNG HỒ CÓ CHỨC NĂNG MOONPHASE LÀ GÌ? ĐỒNG HỒ MOONPHASE HOẠT ĐỘNG NHƯ THẾ NÀO
Khác biệt hoàn toàn với chức năng Sun and Moon (hay còn gọi Sunrise, Sunset) bao gồm hiển thị cả Mặt trăng và mặt Trời để báo giờ sáng hay tối. Đồng hồ có chức năng Moonphase là dòng đồng hồ chỉ hiển thị các pha chu kỳ trăng để mô phỏng các pha trăng tròn hay khuyết của mỗi ngày trong tháng, Như ta đã biết thì Mặt Trăng sẽ mất khoảng 29 ngày 12 giờ 44 phút hoàn thành chu kì xoay quanh Trái Đất, nên lịch moonphase sẽ chỉ nhảy trăng qua môt ít đúng một lần mỗi ngày vào tầm từ 5h-7h tối, cho đến khi hết 29,53 ngày thì trăng trên lịch moonhphase trở lại chu kì ban đầu,
Đối với chức năng moonphase thì ở đồng hồ pin sẽ có bộ tính riêng rất chình xác cho chức năng này, nhưng còn ở đồng hồ cơ thì để đồng bộ giữa giờ 24h cùng lịch ngày 30 với lịch trăng là ta sẽ sử dụng loại bánh xe lịch với 59 răng (số 59 lấy từ công thức 2×29,5 ngày, mỗi ngày bánh xe lịch tăng sẽ nhảy qua 2 răng) gắn riêng với một cơ cấu bánh răng giờ để đảm bảo hoạt động chính xác tách biệt giữa lịch dương và lịch âm. Dĩ nhiên bánh xe lịch 59 răng của đồng hồ cơ sẽ không đảm bảo độ chính xác tuyệt đối đến con số 29,53 ngày mà sẽ có sai số khoảng mức 0,03 mỗi ngày nên cứ khoảng 2,5 năm là chức năng moon phase sẽ nhảy sai trăng một ngày và bạn cần phải chỉnh lại chu kì trăng đồng hồ. Một số hãng chuyên tạo tác đồng hồ xa xỉ lừng danh như Patek Philippe hoặc A. Lange & Söhne đã phát triển bánh xe lịch 59 răng lên thành 135 răng, giúp gia tăng độ chính xác của chức năng moonphase lên đến 122 năm.
Đồng hồ Patek Philippe với thiết kế thanh lịch được bố trí lịch mặt trăng ở vị trí 6 giờ
Và ngoài ra cũng phải kể đến nghệ nhân chế tác đồng hồ độc lập Andreas Strehler đã phát triển kĩ thuật chế tác đặc biêt để tạo ra chiếc đồng hồ mang tên Lune Exacte, đạt kỷ lục với độ chính xác của chức năng moonphase lên đến 2 triệu năm.
3. CÓ BAO NHIÊU KIỂU HIỂN THỊ MOONPHASE TRÊN ĐỒNG HỒ TẤT CẢ
Có rất nhiều cách hiển thị chức năng moonphase cho đồng hồ tùy thuộc vào sự sáng tạo và tính lãng mạn của các nghệ nhân đồng hồ. Nhưng tựu chung các thiết kế này se xoay quanh hai dạng thiết kế là Phase of the moon (hiển thị một hình tròn với các vạch che khuyết tượng trưng cho các pha mặt trăng) và dạng Moonrise, moonset (hiển thị cũng giống như Sun & Moon nhưng sẽ chỉ hiển thị mặt trăng với các pha chu kì của Mặt Trăng nhờ vào hai vành che khuyết khi trăng lên, trăng xuống ở hai bên để mô phỏng pha mặt trăng). Một số mẫu đồng hồ sẽ có sơn phủ dạ quang lên phần Trăng sao của lịch Moonphase để tăng tính thẩm mỹ cho đồng hồ… Và ngoài chức năng moonphase riêng biệt, ta còn có một cơ chế đồng hồ sẽ bao gồm luôn cả chức năng moonphase được gọi là cơ chế lịch hoàn thiện (Complete (Full) Calendar) với đầy đủ các tính năng là: Thứ-Ngày-Tháng-Lịch Trăng.
Cơ chế Complete (Full) Calendar ở đồng hồ Patek Philippe, và lịch trăng của mẫu đồng hồ này là dạng Moonrise, Moonset
Một số mẫu đồng hồ moonphase có thiết kế độc đáo Đồng hồ Richard Lang Terraluna L096.1 của Lange & Söhne – với máy đồng hồ có cấu tạo phức tạp và có tính thẩm mỹ vô cùng cao. Chức năng đồng hồ chu kỳ mặt trăng của nó chỉ phải điều chỉnh lại sau 1058 năm. Lúc này mặt trăng cũng hoàn thành vòng quay của nó quanh trái đất và xoay 1 lần mỗi ngày.
Đồng hồ Richard Lang Terraluna L096.1
Đồng hồ Christiaan Van Der Klaauw với chiếc đồng hồ Real Moon, chiếc đồng hồ có biểu tượng mặt trăng 3D và phải hơn 11.000 năm mới phải có một ngày đặt lại giờ. Đó cũng là chiếc đồng hồ với chức năng giờ chu kỳ mặt trăng 3D chính xác nhất trên thế giới được kết hợp trong cùng một chiếc đồng hồ cơ.
Đồng hồ Christiaan Van Der Klaauw
Ngoài ra, cũng có dạng đồng hồ phân biệt moonphase của Bắc bán cầu với moonphase của Nam bán cầu. Người dân ở Bắc bán cầu và Nam bán cầu sẽ nhìn thấy hình dạng của mặt trăng khác nhau trong cùng thời điểm. Bán cầu Nam sẽ nhìn thấy “nửa dưới” của mặt trăng ở“phần nhìn thấy” của mặt trăng từ trái đất . Ví dụ, trong kỳ trăng khuyết chúng ta sẽ nhìn thấy mặt trăng có hình chữ “D” từ phía bắc bán cầu trong khi ở Nam bán cầu mặttrăng có hình dạng chữ “C”. Chỉ khi đến kỳ trăng tròn và kỳ trăng non thì hình dạnh của mặt trăng mà chúng ta thấy ở cả hai nửa bán cầu là như nhau. Hầu hết đồng hồ theo chu kỳ mặt trăng đều hiển thị hình dạng mặt trăng như là chúng ta thấy ở phía Bắc bán cầu. Tuy nhiên, một số nhà chế tác đồng hồ đã tạo ra những mẫu đồng hồ với hình dạng nhìn thấy ở phí Nam bán cầu hoặc thậm chí hiển thị chu kỳ mặt trăng được nhìn thấy ở cả hai phía bán cầu – như thương hiệu Arnold&Son với chiếc đồng hồ HM Double Hemisphere Perpetual Moon.
Đồng hồ HM Double Hemisphere Perpetual Moon của thương hiệu Arnold&Son
4.TẠI SAO MỌI NGƯỜI LẠI THÍCH MUA ĐỒNG HỒ CÓ CHỨC NĂNG MOONPHASE? ĐỒNG HỒ CÓ CHỨC NĂNG MOONPHASE THẬT SỰ ĐÁNG ĐỂ SỞ HỮU
“Đừng lấy trăng kia ra thề thốt bởi vầng trăng thay đổi không ngừng và em sợ tình yêu của chàng như trăng kia cũng sẽ đổi thay” – đây là lời thoại của Juliet trong tác phẩm Romeo và Juliet của đại văn hào Shakespears. Qua lời thổ lộ của nàng, bạn có thể thấy rằng sức hấp dẫn của mặt trăng lên trí tưởng tượng của chúng ta cũng như lực hấp dẫn của nó lên thủy triều vậy. Ngoài việc gợi những liên tưởng về mối quan hệ giữa nghệ thuật chế tác đồng hồ và ngành thiên văn, sự tác động của mặt trăng lên mặt số của đồng hồ còn tạo nên một vẻ rất nên thơ mang đầy tính hình tượng và sự lãng mạn cho thiết kế đồng hồ. Những chiếc đồng hồ moonphase như còn là một tuyên bố đầy trữ tình về phong cách thi vị thông qua sự kết nối tinh tế giữa thời gian và không gian, khi ẩn bên dưới mặt đồng hồ là các cỗ máy vận hành phức tạp và tinh vi, có thể hoạt động ăn khớp và chính xác hoàn toàn với chu kỳ của mặt trăng.
Vì thế, đối với những nhà đam mê đồng hồ, việc một chiếc đồng hồ có chức năng moonphase là một điều cực kì thú vị bởi chúng luôn có một nét hấp dẫn rất riêng cả về kĩ thuật bộ máy lẫn thiết kế vẻ ngoài mà không một dòng đồng hồ khác có thể sánh được, mặc dù đây cũng là chức năng không được nhiều dùng đánh giá cao về tính thiết thực. Hiện tại thì loại lịch trăng, hay còn gọi là lịch âm, không còn được sử dụng và không mang tính hữu ích nhiều, ngoài trừ các công việc có liên quan đến mùa vụ thu hoạch nông nghiệp, đến ngành thiên văn, đến tín ngưỡng, tôn giáo, các ngày cúng bái và các lễ hội hằng năm, v.v… Loại lịch thứ ngày tháng mà cả thế giới đang sử dụng phổ biến hiện nay là lịch dương, một loại lịch có cách tính ngày dựa trên sự chuyển động của Trái Đất quay quanh Mặt Trời, nên những mẫu đồng hồ có hiển thị thứ, ngày, tháng theo lịch dương sẽ mang lại tính thực tế và hữu dụng cho người đeo đồng hồ hơn. Hơn nữa, đặc biệt là những mẫu đồng hồ cơ có chức năng moonphase sẽ rất khó thiết lập và mất nhiều thời gian điều chinh cho đúng, cũng như cần phải đeo hằng ngày hoặc phải đầu tư một hộp xoay đồng hồ để chức năng này có thể hoạt động chính xác và ổn định mà không cần phải mất vài phút điều chỉnh lại mỗi khi sử dụng. Thực sự, nếu bạn cần sử dụng chức năng moonphase trong cuôc sống vì một nguyên do nào đó thì bạn nên chọn mua đồng hồ pin hoặc đồng hồ năng lượng ánh sáng để mang lại tính chính xác và sự ổn định lâu dài cho chức năng này. Dưới đây là 2 câu hỏi bạn nên đặt ra trước khi quyết định có nên mua đồng hồ có chức năng moonphase hay không:
- Bạn có thực sự cần thông tin mỗi ngày về chu kì trăng? Nếu có thì bạn có thể sở hữu và nhớ rằng đồng hồ pin hoặc đồng hồ năng lượng ánh sáng mang lại độ chính xác cao hơn, ổn định hơn và dễ sử dụng chức năng moonphase hơn so với đồng hồ tự động.
- Bạn có phải là người đam mê đồng hồ cơ, có nhiều kiến thức và kinh nghiệm về cách sử dụng, cũng như có điều kiện kinh tế tốt để bảo dưỡng và duy trì lâu dài đồng hồ cơ chức năng moonphase? Nếu có, thì bạn có thể sở hữu và cần đeo đồng hồ có chức năng này mỗi ngày. Nếu không thì bạn phải đầu tư hộp xoay đồng hồ để bảo trữ cho chúc năng moonphase hoạt động lâu dài và ổn định mỗi khi không sử dụng.
5.SỬ DỤNG VÀ DUY TRÌ CHỨC NĂNG MOONPHASE NHƯ THẾ NÀO
Có rất nhiều cách chỉnh lịch Moonphase tùy theo cách thiết kế riêng của từng thương hiệu. Mẫu mã có thể có cơ chế chỉnh quickset (là cơ chế điều chỉnh lịch đổi trục tiếp bằng núm vặn hoặc bằng nút ấn) hay no-quickset (phải xoay núm chinh thu công cho các kim giờ và kim phút qua một mốc giờ nhất định, như góc giờ 12 giờ đêm, thì lịch trăng mới nhảy) rất khác nhau nên cách tốt nhất là bạn nên đọc và làm theo hướng dẫn chinh trong sổ hướng dẫn kèm theo khi mua.
Đồng hồ Grovana Moonphase có cơ chế chỉnh no-quickset và phải chỉnh lịch trăng bằng cách vặn núm chỉnh giờ qua lại liên tục khung giờ 12h
Nhưng tựu chung khi chinh lịch moonphase thì ta cần lưu ý: _ Tránh chỉnh lịch moonhase khi đồng hồ đang trong tầm từ 5h – 7h tối vì khi đó các bánh răng lịch trăng của đồng hồ đang tự động chuyển lịch. Nếu cố chỉnh thủ công thì sẽ làm các bánh răng cọ sát gây mòn thậm chí gẫy răng của bánh. _ Nên đợi tới những ngày không trăng, hoặc ngày trăng tròn để có thể cập nhật chính xác nhất chu kì trăng cho đồng hồ. Nếu sử dụng loại đồng hồ cơ có chức năng moonphase thì đeo đồng hồ mỗi ngày, nếu không thì bạn phải đầu tư hộp xoay đồng hồ để bảo trữ cho chúc năng moonphase hoạt động lâu dài và ổn định để không mất thời gian điều chỉnh lại mỗi khi không sử dụng trong thời gian dài. Đồng thời, với đồng hồ cơ có chức năng moonphase thì cứ khoảng 2,5 năm là chức năng moon phase sẽ nhảy sai trăng một ngày và bạn cần phải chỉnh lại chu kì trăng đồng hồ.